8 cách giảm axit uric trong máu bệnh nhân gút nên biết

Tổng quan về axit uric

Axit uric(uric acid) là một sản phẩm thải tự nhiên từ quá trình tiêu hóa thực phẩm có chứa purin. Purin thường được tìm thấy nhiều trong một số thực phẩm như:

  • Thịt đỏ
  • Cá biển
  • Hạt khô
  • Bia
  • Purin cũng được hình thành và tự phá vỡ trong cơ thể.

Thông thường, cơ thể lọc axit uric qua thận và bài tiết cùng nước tiểu. Nếu tiêu thụ quá nhiều purine trong chế độ ăn uống, hoặc nếu cơ thể không thể loại bỏ sản phẩm phụ này đủ nhanh, axit uric có thể tích tụ trong máu.

Nồng độ axit uric cao được gọi là tăng axit uric máu gây ra bệnh gút và tích tụ tinh thể urate tại các khớp gây sưng và đau.

Axit uric có thể gia tăng vì nhiều lý do như là:

  • Chế độ ăn
  • Di truyền
  • Béo phì hoặc thừa cân
  • Stress

Một số rối loạn sức khỏe cũng có thể dẫn đến nồng độ axit uric cao:

  • Bệnh thận
  • Đái tháo đường
  • Suy giáp
  • Một số loại ung thư hoặc đã trải qua hóa trị
  • Bệnh vẩy nến

Giảm axit uric trong máu là chìa khóa để chữa trị bệnh gút, gút sẽ không tái phát nếu nồng độ axit uric trong máu luôn giữ ở mức an toàn(xem thêm ở chỉ số axit uric). Sau đây là một số cách giảm axit uric trong máu hiệu quả nhất:

Hạn chế thực phẩm chứ Purin

Thực phẩm giàu purine bao gồm một số loại thịt, hải sản và rau quả. Tất cả những thực phẩm này đều tiết ra axit uric khi chúng được tiêu hóa.

Thực phẩm chứa nhiều purin

Tránh hoặc giảm lượng tiêu thụ các thực phẩm sau:

  • Thịt đỏ, nội tạng
  • Thịt heo
  • Thịt gà(một số trường hợp vẫn ăn được, xem tại bị bệnh gút ăn thịt gà có được không?)
  • Cá và hải sản
  • Thịt cừu
  • Thịt bê
  • Súp lơ
  • Đậu xanh
  • Đậu khô
  • Nấm

Tránh tiêu thụ đường

Thực phẩm có đường

Trong khi axit uric thường được biết tới với thực phẩm giàu protein, các nghiên cứu gần đây cho thấy đường cũng có thể là một nguyên nhân tiềm năng gây ra nồng độ axit uric cao.

Đường fructose là một loại đường chính đơn giản trong thực phẩm và tinh chế. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng loại đường này đặc biệt có thể dẫn đến nồng độ axit uric cao.

Đồ uống có đường

Đồ uống có đường, soda và thậm chí cả nước ép trái cây tươi được cô đặc với đường fructose và glucose.

Nước ngọt chứa nhiều đường

Fructose từ đường tinh luyện trong nước trái cây hoặc các thực phẩm khác được hấp thụ nhanh hơn đường từ các thực phẩm tự nhiên. Sự hấp thụ nhanh hơn các loại đường tinh chế làm tăng lượng đường trong máu và cũng dẫn đến lượng axit uric cao hơn.

Thay thế đồ uống có đường bằng nước lọc và sinh tố giàu chất xơ .

Uống nhiều nước

Uống nhiều nước giúp thận thải ra axit uric nhanh hơn. Luôn giữ một chai nước bên canh và đặt báo thức mỗi giờ để nhắc bạn uống vài ngụm.

Tránh uống rượu

Uống rượu có thể làm bạn mất nước nhiều hơn. Nó cũng có thể gây ra nồng độ axit uric cao bởi vì  thận sẽ lọc ra các sản phẩm trong máu do rượu trước thay vì axit uric và các chất thải khác.

Một số loại đồ uống có cồn như bia cũng có nhiều purin.

Giảm cân

Tăng cân nặng có thể làm tăng nồng độ axit uric. Tế bào mỡ tạo ra nhiều axit uric hơn tế bào cơ. Ngoài ra, việc tăng thêm cân khiến thận khó lọc axit uric hơn. Tuy nhiên, giảm cân quá nhanh cũng có thể ảnh hưởng đến mức độ gia tăng axit uric.

Cân bằng insulin

Người lớn mắc bệnh tiểu đường loại 2 có thể có quá nhiều insulin trong máu. Hormone này là cần thiết để di chuyển đường từ máu vào các tế bào, nơi nó có thể cung cấp năng lượng cho mọi chức năng cơ thể. Tuy nhiên, quá nhiều insulin dẫn đến dư thừa axit uric trong cơ thể.

Thêm chất xơ vào chế độ ăn uống

Ăn nhiều chất xơ sẽ giúp cơ thể thoát khỏi axit uric. Chất xơ cũng có thể giúp cân bằng lượng đường và insulin trong máu. Nó cũng có thể làm gia tăng cảm giác no, giúp giảm nguy cơ ăn quá nhiều.

Thực phẩm nhiều chất xơ

Thêm ít nhất 5 đến 10 gram chất xơ hòa tan mỗi ngày với một số thực phẩm như:

  • Trái cây
  • Rau củ
  • Yến mạch
  • Lúa mạch

Giảm căng thẳng

Căng thẳng, thói quen ngủ muộn và tập thể dục quá ít có thể làm tăng kích thích nồng độ axit uric tăng cao.

Thực hành các kỹ thuật xóa bỏ tạp niệm như các bài tập thở và yoga để giúp bạn đối phó với mức độ căng thẳng. Tham gia một lớp học hoặc sử dụng một ứng dụng nhắc nhở bạn thiền và lặp lại nhiều lần trong ngày.

Cách cải thiện giấc ngủ

  • Tránh màn hình kỹ thuật số trong hai đến ba giờ trước khi đi ngủ
  • Ngủ và thức dậy vào những thời điểm nhất quán mỗi ngày
  • Tránh dùng caffeine sau giờ ăn trưa
  • Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn bị mất ngủ hoặc khó ngủ.

Kiểm tra thuốc và chất bổ sung

Một số loại thuốc và chất bổ sung cũng có thể khiến axit uric tích tụ trong máu. Bao gồm:

  • Sspirin
  • Vitamin B-3(niacin)
  • Thuốc lợi tiểu
  • Thuốc ức chế miễn dịch
  • Thuốc hóa trị

Nếu bạn cần dùng bất kỳ loại thuốc nào trong số những thuốc này và bị tăng axit uric máu, hãy đến bác sĩ để tìm ra một phương pháp thay thế tốt nhất.

Nguồn tham khảo:

  1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gout/diagnosis-treatment/drc-20372903 - Gout - Diagnosis and treatment - Mayo Clinic
  2. https://vi.wikipedia.org/wiki/Axit_uric - Axit uric - wikipedia tiếng Việt
  3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/322590.php - Foods to eat and avoid on a low-purine diet